การเยือนไทยอย่างเป็นทางการของ “แจ็ก หม่า” เมื่อเร็ว ๆ นี้สร้างความสั่นสะเทือนให้กับธุรกิจไทยอย่างมหาศาล ซึ่งนับเป็นการวางรากฐานการลงทุนครั้งสำคัญของอาลีบาบา หลังจากที่ก่อนหน้านี้ได้รุกตลาดเข้ามาในไทยอย่างต่อเนื่อง

1 ใน 4 ฉบับของการลงนามบันทึกความเข้าใจภายใต้กรอบความร่วมมือ Smart Digital Hub and Digital Transformation Strategic Partnership ระหว่างไทยกับอาลีบาบา มีการระบุถึงความร่วมมือด้านการพัฒนาเอสเอ็มอี และบุคลากรด้านดิจิทัล ระหว่างกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม (กสอ.) กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ และ Alibaba Business School

อย่างไรก็ดี ก่อนหน้านี้ อาลีบาบาเข้ามาเป็นพันธมิตรกับบางองค์กรของไทยในการจัดทำหลักสูตรอีคอมเมิร์ซ เพื่อเสริมทักษะการทำธุรกิจออนไลน์ให้กับผู้ประกอบการ โดยในฝั่งของภาคธุรกิจมีการจับมือกับบริษัท ล็อกซเล่ย์ จำกัด (มหาชน) ขณะที่ทางสถาบันการศึกษา อาลีบาบาผนึกกำลังกับมหาวิทยาลัยหอการค้าไทยเป็นแห่งแรก

“ผศ.ดร.ธีริน วาณิชเสนี” chief business development officer บริษัท อีทัช จำกัด ในเครือ ม.หอการค้าไทย ให้ข้อมูลว่า มหาวิทยาลัยทำ MOU กับอาลีบาบา เมื่อปี 2559 ซึ่งอาลีบาบาได้ส่งผู้เชี่ยวชาญมาอบรมอาจารย์ในรูปแบบ training the trainer ประมาณ 20 คน จนสอบผ่านเป็น certified trainers หลังจากนั้น อาจารย์กลุ่มนี้จะเป็นเทรนเนอร์ถ่ายทอดการทำธุรกิจกับอาลีบาบาให้กับคน 2 กลุ่ม คือ กลุ่มเอสเอ็มอีที่ต้องการทำธุรกิจบนแพลตฟอร์มของอาลีบาบา ซึ่งได้ดำเนินการมาถึงรุ่นที่ 7 แล้ว จำนวนผู้อบรมอยู่ที่รุ่นละ 300 คน

อีกกลุ่มคือนักศึกษา ม.หอการค้าไทย ซึ่งจะเปิดอบรมเทอมละ 1 ครั้ง สำหรับนักศึกษาที่สนใจสามารถเข้าร่วมได้เลย โดยได้อบรมไปแล้ว ประมาณ 1,000 คน

นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยยังอยู่ระหว่างการนำเรื่องอีคอมเมิร์ซเข้าไปในหลักสูตรการเรียนการสอน เริ่มต้นด้วยการ implement ในวิชาศึกษาทั่วไปที่จะเปิดสอนในปีการศึกษา 2561 และวางแผนว่าจะขยับไปสู่การเปิดเป็นสาขาวิชาต่อไป

นอกจากนั้น ม.หอการค้าไทย ยังได้จัดการแข่งขัน Young Ali Hero Competition คัดเลือกนักศึกษาที่มีโปรเจ็กต์ และต้องการใช้ออนไลน์เป็นช่องทางในการจำหน่ายสินค้า โดยนักศึกษาที่ผ่านการคัดเลือกจะได้เข้าร่วม Exclusive Dream Trip ซึ่งจะได้ไปศึกษาดูงาน เรียนรู้การซื้อขายออนไลน์ การนำเข้าและส่งออกสินค้า ที่สำนักงานใหญ่ของอาลีบาบา ที่เมืองหางโจว สาธารณรัฐประชาชนจีน

“เราจัดโครงการนี้มาแล้ว 2 รุ่น เป้าหมายสำคัญคือต้องการสร้างแรงบันดาลใจให้นักศึกษา ซึ่งเมื่อกลับจากการศึกษาดูงานแล้ว พวกเขาต้องมาเข้าศูนย์บ่มเพาะของมหาวิทยาลัยที่จะช่วยไกด์เกี่ยวกับการทำธุรกิจให้เป็นรูปเป็นร่างมากขึ้น หากธุรกิจของใครมีศักยภาพ และเข้าเกณฑ์ตามที่กำหนด มหาวิทยาลัยพร้อมสนับสนุน รวมถึงหาแหล่งเงินทุนให้ เพื่อผลักดันธุรกิจของนักศึกษาให้เป็นจริง”

นอกจาก ม.หอการค้าไทย ที่เป็นพันธมิตรกับอาลีบาบามา 2 ปีกว่าแล้ว ล่าสุดสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.) ได้ทำ MOU กับอาลีบาบา โดยลักษณะความร่วมมือ จะเน้นที่การอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับอีคอมเมิร์ซผ่าน Global E-Commerce Talent Program

“รศ.ดร.อนุวัฒน์ จางวนิชเลิศ” รองอธิการบดีอาวุโส ฝ่ายบริการวิชาการ สจล. กล่าวว่า อาลีบาบาจะเข้ามาทำเทรนนิ่งให้กับอาจารย์ทุกคณะที่มีความสนใจในการทำอีคอมเมิร์ซ ซึ่งคาดว่าจะสามารถดำเนินการได้เร็ว ๆ นี้ เพื่อรองรับกับการเปิดภาคเรียนของปีการศึกษา 2561 ในเดือน ส.ค. โดยอาจารย์จะนำองค์ความรู้ที่ได้ไปถ่ายทอดให้กับนักศึกษามีความรู้ความเข้าใจธุรกิจออนไลน์มากขึ้น

“ในวิชาศึกษาทั่วไปของ สจล. จะมีวิชาการเป็นผู้ประกอบการ หรือ entrepreneurship อยู่แล้ว ซึ่งเรื่องอีคอมเมิร์ซเป็นส่วนหนึ่งของรายวิชานี้ และเมื่อเราทำความร่วมมือกับอาลีบาบา จะได้ผู้เชี่ยวชาญตัวจริงมาบรรยายให้กับนักศึกษาด้วย นับเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับนักศึกษา เพราะอาลีบาบาถือเป็นผู้บุกเบิกอีคอมเมิร์ซ และเป็นตลาดใหญ่ที่กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว ดังนั้น นักศึกษาจะได้เห็นตัวอย่างจริง และประสบการณ์จริง ซึ่งสามารถนำไปต่อยอดไอเดียเพิ่มเติมได้ ขณะเดียวกัน เรากำลังปรับหลักสูตรใหม่ โดยนำเรื่องอีคอมเมิร์ซเข้ามาเป็นอีกหนึ่งรายวิชาอีกด้วย”

นอกจากนี้ จะมีการต่อยอดความร่วมมือด้วยการจัดโครงการสตาร์ตอัพในเทอม 2 ของปีการศึกษา 2561 ซึ่งวางไว้ว่าเมื่อนักศึกษาผ่านการเรียนรู้ด้านอีคอมเมิร์ซมาแล้ว จะเข้าสู่กระบวนการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ เพื่อนำไปสู่การสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่ตอบโจทย์เทรนด์โลกในปัจจุบันและอนาคต

การเข้ามาเป็นพันธมิตรกับมหาวิทยาลัยของอาลีบาบา จึงเป็นอีกหนึ่งแนวทางสำคัญที่ช่วยยกระดับองค์ความรู้ด้านการทำอีคอมเมิร์ซให้กับนักศึกษา อาจารย์ และผู้ประกอบการไทย ควบคู่ไปกับการขยายการใช้งานแพลตฟอร์มของอาลีบาบาให้เติบโตขึ้นเช่นกัน